Luchtfoto's / foto's Hellouw

Informatie over
Hellouw

Het meest westelijke dorp in de gemeente neerijnen is Hellouw. Wat verder van de rivier af ligt Hellouw op 6,5 kilometer ten westen van de A2 en hemelsbreed op slechts 2 kilometer ten zuiden van de A15.

Inwoners per
1 januari 2005

910

Historie

Hellouw is een oud dorp. Een oorkonde van 12 augustus 850 vermeldt, naast Zennewijnen, Bommel, Herwijnen en andere plaatsen in deze streek, ook de "villa Hellowa". De heerlijkheid schijnt van ouds in het bezit te zijn geweest van het geslacht met die naam. In het begin van de 15e eeuw trouwde de erfdochter van Hellouw met Wouter van Haeften, waardoor de heerlijkheid aan het geslacht van Haeften kwam.

Veel heeft Hellouw ook te lijden gehad van de watervloeden. De vloed van 1697 was verschrikkelijk voor veel oorden. Bij Vuren had zich een ijsdam gezet die het water dermate opstuwde, dat er een bijna onafgebroken overloop over de dijken ontstond, van Gorkum tot Tuil toe. De dijken boden bijna nergens veiligheid meer. Een geschiedschrijver uit die dagen zegt, dat er in Dalem een sterk geroep was, in Vuren een bitter geween, in Herwijnen een naar gekerm, in Hellouw een ijselijk geklag en in Haaften een geweldige beroering.
De vloed van 14 februari 1709 heeft in het bijzonder Hellouw zeer geteisterd. Veel inwoners zagen hun huizen in de golven verdwijnen. Ook het adellijk huis in Hellouw, in de volksmond doorgaans het Spijkertje genoemd, werd door het water verwoest, zodat zelfs de fundamenten niet meer te vinden zijn. Een wiel aan de Schoordijk gaf tot 1989 de plaats aan, waar dit huis eens stond. In dat jaar werd dit wiel bij dijkverzwaringswerkzaamheden gedempt.
Eén van de weinige tradities die Hellouw tot voor kort kende, was het verdelen van het batig saldo van het oude dorpsfonds "Stegen en Wegen", waarvan niemand de oorsprong nog weet. Jaarlijks werd een deel van het batig saldo, dat uit de huur van landerijen verkregen werd, aan de bewoners uitbetaald. Iedere inwoner van Hellouw ontving dan zijn deel, meestal een gulden. Tegenwoordig komt het rendement van het fonds ten goede van de verenigingen. Hellouw kent een bloeiend verenigingsleven, waarvan het dorpshuis "De Biskamp" het middelpunt is.

Rieten daken als ruggen van donkerbruine dieren achter de kronkelende dijk, kleine boerderijtjes tussen grillig gevormde vruchtbomen en niet ver van het rusteloos voort stromende water van de Waal de hoge eenzame pastorie. Zo typeerde een verslaggever Hellouw eens.

Hoe is dit beeld de laatste 25 jaar veranderd? Al veel dijkhuizen, die in hoge mate hebben bijgedragen tot het schilderachtige karakter van dit dorp, zijn verdwenen. Verbreding en verhoging van de rivierdijken zijn hiervan de oorzaak. Ook de ruilverkaveling Tielerwaard-West, die in 1971 werd afgesloten, heeft veel veranderingen met zich meegebracht. De meeste landbouwbedrijven zijn uit het dorp verdwenen en verplaatst naar de Hellouwse polder. Zo ontstond daar een "nieuw land", vlakke weilanden

in keurig rechte kavels met daartussen op gelijke afstanden grote, glanzende nieuwe boerderijen, een land dat vaag doet denken aan de Noordoostpolder.