Luchtfoto's / foto's Breda

Informatie over
Breda

Breda is een stad, oude garnizoensstad en gemeente in de provincie Noord-Brabant in Nederland. De naam Breda is te danken aan het water. Breda is een verbastering van Brede Aa, wat Breed Water betekent.

Breda staat op de negende plaats van grootste gemeenten in Nederland. Zie ook: Lijst van grootste gemeenten in Nederland.

De gemeente Breda telt 170.110 inwoners (1 april 2006, bron: CBS) en maakt deel uit van stedelijk netwerk BrabantStad.

De rivieren Mark en Aa of Weerijs komen samen in Breda. De naam Breda is afgeleid van 'Brede Aa': doordat de Mark (Dintel) en de Aa hier samenstromen, wordt deze rivier immers breder.

Bevolking

In 1927, 1942 en 1997 vonden annexaties plaats en breidde Breda zich verder uit. In 1940 telde Breda ruim 50.000 inwoners. Halverwege de jaren vijftig was het aantal verdubbeld. Per 1 april 2006 had de gemeente een bevolking van 170.110 mensen (bron: CBS) en alleen de stad Breda telde 136.838 inwoners (2005).

Geschiedenis

Wapen en Vlag

Het wapen van Breda bestaat uit drie witte Andreaskruizen, twee boven en één in het midden eronder in een rood schild. Het schild wordt van achter vastgehouden door een engel en aan de zijkanten twee gouden leeuwen. Het geheel rust op een burcht. (zie website links).

De vlag van Breda heeft een rode achtergrond met de drie witte Andreaskruizen.

Kerk

Geografie

De gemeente Breda bevat ook de volgende dorpen en voormalige dorpen:
Bavel, Teteringen, Prinsenbeek, Princenhage, Ginneken, Effen en Ulvenhout. Het wordt
verder omgeven door de landschappelijke gebieden De Rith, het Liesbos, het Mastbos, het Teteringse Bos en de Lage Vuchtpolder.

Door Breda stromen de rivieren de Mark en de Aa of Weerijs. Momenteel is de Mark in het nieuws, omdat de oude loop van deze rivier door de binnenstad van Breda in ere wordt hersteld.

Ligging

De buurgemeenten van Breda zijn: Alphen-Chaam, Drimmelen, Etten-Leur, Gilze en Rijen, Moerdijk, Oosterhout en Zundert in Nederland en Hoogstraten in België.

Breda heeft een regio-functie in de Baronie van Breda.

Dichtstbijzijnde grote steden zijn Tilburg, Bergen op Zoom en Roosendaal.
De Randstad met Rotterdam is vanuit Breda te bereiken via de snelweg A16.

Indeling

Breda bestaat uit vijf grote stadsdelen:

Breda Centrum

Breda West

Breda Oost

Breda Noord

Breda Zuid

Deze stadsdelen zijn weer onderverdeeld in diverse wijken.

Bezienswaardigheden

Enkele belangrijke en meest bezochte bezienswaardigheden van Breda zijn:

de Grote- of Onze Lieve Vrouwekerk met o.a. het praalgraf Graaf Engelbrecht II van Nassau en andere grafmonumenten van de Heren van Breda op de Grote Markt Breda

het Kasteel van Breda met de Koninklijke Militaire Academie (KMA) (Opgericht 1828)

het Spanjaardsgat

het begijnhof Breda

het stadhuis van Breda

het kasteel Bouvigne

de St. Joost-Kapel

Herkenningspunten

de Havermarkt

monument van Stadhouder Willem III van Oranje-Nassau te paard

Chassé theater

Breda is onder meer bekend van:

de Koninklijke Militaire Academie (KMA) (Opgericht 1828) gevestigd in het Kasteel van Breda

de voetbalclub NAC Breda

de Koepelgevangenis

Evenementen

In Breda worden elk jaar verschillende evenementen verspreid over de stad gehouden. Een aantal vindt plaats in het Centrum Breda op de Grote Markt Breda en op andere locaties en wijken van Breda.

Enkele belangrijke en jaarlijks terugkerende evenementen van Breda in Breda zijn:

het Carnaval Breda

Muziekevenementen

Breda Jazz Festival

Breda Barst

Valkenbergconcerten

Andere evenementen

Bruisend Ginneken

Breda Ballon Fiësta

Kermis Breda

Breda Culinair

Breda Hippique

Harley-dag Breda

Sport

Misschien wel de bekendste sportclub van Breda is de hoogst acterende voetbalclub, NAC Breda. NAC komt uit in de Eredivisie en speelt haar wedstrijden nu nog in het MyCom Stadion, dat vanaf volgend seizoen het Rat Verlegh stadion zal heten. NAC heeft een zeer trouwe aanhang die wekelijks op vrijdag of zaterdag het 'avondje NAC' komen bezoeken, alleen uitwedstrijden en risicowedstrijden worden op zondag gespeeld.

De tweede voetbalclub van Breda is vv Baronie. Dit is een Zondag Hoofdklasser en komt uit in de Zondag Hoofdklasse B.

In Breda worden verschillende belangrijke sportevenementen gehouden zoals:

de Bredase Singelloop

de Haagse Beemden Loop

City Golf Breda

Parken

In Breda is het Valkenberg bij het kasteel het bekendste park. Aan de ingang van dit park bevindt zich het Baroniemonument uit 1905, dat werd ontworpen door architect P.J.H. Cuypers. Op koninginnedag wordt in dit park een grote kinder vrijmarkt gehouden. Een ander groot park bij het centrum is het Wilhelminapark. In dit park staat, ter herinnering aan de Poolse bevrijders, een Duitse Panthertank die door de Polen in 1945 aan de stad werd geschonken.

Vertier

Breda is een bekende uitgaansstad. Er zijn vele soorten eetgelegenheden, zoals eetcafés, restaurants, snackbars. In het centrum rondom de Grote Markt zijn veel restaurants en bars te vinden, vaak ook met een terras. Zodra het mooi weer is en bij evenementen is het hier aardig druk.

Er is ook een casino, het Holland Casino Breda, gevestigd in de voormalige Kloosterkazerne.

Breda beschikt over een mooi theater, het Chassé Theater, ontworpen door Herman Hertzberger.

Economie

Industriegebieden

In Breda zijn diverse industriegebieden:
De Krogten, Achter Emer, Emerlaken, Steenakker, Doornbos-Oost, Moleneind, Hoogeind, Heilaar-Zuid, Posthoorn en Moskes.

Het hoogste kantoorgebouw is de Eurotoren langs de A16 in Breda-Noord.

Winkelen

In de binnenstad liggen de bekende winkelstraten Ginnekenstraat, Torenstraat, Lange Brugstraat, Korte Brugstraat, Veemarktstraat en Halstraat. Net buiten het (grotendeels autovrije) centrum vindt men verder de Ginnekenweg, de Haagdijk en de Boschstraat. Zij vormen het stadshart van de stad Breda met o.a. veel winkels. In de Ginnekenstraat is tevens het vrij nieuwe overdekte winkelcentrum "De Barones" met enkele (grote) bekende zaken gevestigd.

Op donderdagavond is er in het centrum van Breda koopavond. In andere delen van de stad zoals de Haagse Beemden is dat op vrijdagavond. De eerste zondag van de maand is meestal koopzondag.

De woonboulevard Breda bevindt zich aan de rand van Breda langs de snelweg A16 en heeft een regio-functie.

Markten

Markt is er op de diverse weekmarkten in Breda. De grootste is op de Grote Markt Breda in het centrum en wel op dinsdag en op vrijdagmorgen. Op zaterdagmiddag is er markt op de Nieuwe Haagdijk. Op woensdag is er een boeken- en antiekmarkt op de Grote Markt. Op dinsdagmorgen is er een speciale biologische markt op het Veemarktplein.

Cultureel

Musea

In Breda zijn verschillende musea:

Breda's Museum

Begijnhof Breda Museum

Generaal Maczek Museum

Bier Reclame Museum

de Beyerd

NAC Museum

Heemkundig Museum Paulus van Daesdonck

Lucifer Museum Latent

Museum Oorlog & Vrede

Nederlands Centrum voor Handwerken - HCH

Stichting Princenhaags Museum

Stedelijk en Bisschoppelijke Museum Grote Markt

Volkenkundig museum Justinus van Nassau

Bibliotheek

In het centrum bevindt zich de hoofdvestiging van de bibliotheek Breda. In de diverse wijken zijn nevenvestigingen.

Muziek

De Nieuwe Veste is het centrum voor beeldende kunsten, theater, dans en muziek. Het is begin jaren '90 ontstaan uit een fusie tussen de oude muziekschool en centrum 'De Beeldenaar'. De Nieuwe Veste huist boven de hoofdvestiging van de bibliotheek en heeft naast vele les- en praktijklokalen een eigen toneelzaal, concertzaal en opnamestudio.

Media

Dagbladen

Lokaal dagblad in Breda is BN/De Stem. Ook is er het Brabants Dagblad. Dan zijn er nog gratis wekelijkese huis-aan-huis bladen als de Stadskrant en de Bredase Bode. Ook zijn er nog diverse andere kranten die in de diverse wijken worden verspreid zoals het Haagse Beemden Nieuws, Buurtblad de Driesprong, Ons Blad en Rondom de Toren.

Radio en televisie

Voorts is er regionale radio en regionale televisie, verzorgd door Omroep Brabant. Daarnaast zijn er de lokale stations Stadsradio Breda en StadsTVBreda, verzorgd door de BRTS. Deze ondervindt sinds 2005 concurrentie van de commerciële lokale televisiezender TV&Co.

Onderwijs

In Breda zijn veel soorten scholen, zowel voor basisonderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs, Middelbaar beroepsonderwijs, Hoger beroepsonderwijs, wetenschappelijk onderwijs.

Zie kopje onderwijs stadsgids Breda:

Scholen in Breda

Geboren in Breda

Dries van Kuijk (26 juni 1909), manager van Elvis Presley (? 1997)

Hubertus Ernst (8 april 1917), priester en bisschop bisdom Breda

Wim Boost (2 juli 1918), cartoonist (? 2005)

Marga Minco (31 maart 1920), schrijfster

Kees Rijvers (27 mei 1926), voetballer, trainer en coach

Hans van Mierlo (18 augustus 1931), medeoprichter D'66, politicus

Corry Brokken (3 december 1932), zangeres

Arnold Heertje (19 februari 1934), hoogleraar

Onno Ruding (15 augustus 1939), politicus

Dimitri van Toren (16 december 1940), zanger

Rein Welschen (29 augustus 1941), oud-burgemeester van Eindhoven

Wim van den Goorbergh (7 april 1948), econoom en bankier

Josine van Dalsum, (14 juli 1948), actrice

Corry Konings (8 september 1951), zangeres

Oek de Jong (4 oktober 1952), schrijver

Ruud Benard (8 oktober 1954), deelnemer Big Brother

Frits Pirard (8 december 1954), wielrenner

Hans van Tongeren (18 januari 1955), acteur (? 1982)

Bernard Welten (25 februari 1955), Amsterdams hoofdcommissaris

Ton Lokhoff (25 december 1959), voetballer en voetbalcoach

Robin de Raaff (5 december 1968), componist

Tiësto (17 januari 1969), dj

Karin Brienesse (17 juli 1969), zwemster

Jurgen van den Goorbergh (29 december 1969), motorcoureur

Jean-Paul van Gastel (28 april 1972), voetballer

Beertje van Beers (28 augustus 1972), presentatrice

Remco van Wijk (7 oktober 1972), hockeyinternational

Sylvie Meis (13 april 1978), actrice en presentatrice

Lizelotte van Dijk (23 juli 1980), actrice

Bekende Bredanaars

Pierre Kartner alias Vader Abraham

Ed Nijpels oud burgemeester van Breda

Tijs Verwest alias DJ Tiësto

Recreatie

Buiten Breda liggen het Mastbos ten zuiden van Breda en het Liesbos. Ten zuid-oosten van Ulvenhout liggen de Chaamse Bossen. Ook is het in zomer fijn om te zwemmen in de Galderse Meren of de Asterdplas.

Verkeer en Vervoer

Momenteel wordt hard gewerkt aan de HSL-Zuid en de verbreding van de A16 rond Breda. De bereikbaarheid van Breda zal hierdoor sterk verbeteren. Via de snelle shuttleverbinding die in 2006 wordt gerealiseerd is Breda verbonden met de Noord-Zuid-lijn van de HSL Zuid naar onder andere Amsterdam Schiphol en via Antwerpen en Brussel naar Parijs gaat.

Wegverkeer

Breda is makkelijk bereikbaar via de snelweg A16 vanuit Rotterdam, om die vervolgens te vervolgen naar België dat via de grensovergang Hazeldonk snel bereikbaar is. Eveneens goed te bereiken vanuit Utrecht over de snelweg A27 en vanuit Tilburg over de snelweg A58 richting Etten-Leur, Roosendaal om zich vervolgens te vervolgen naar Zeeland. De A59 (Zierikzee-'s Hertogenbosch) maakt het vierkant van snelwegen om de stad compleet.

Openbaar Vervoer

In Breda bestaat het openbaar vervoer uit de trein en bus.

Trein

Breda heeft twee treinstation's, namelijk station Breda in het centrum en station Breda-Prinsenbeek in de Haagse Beemden.
De omgeving van het centraal station zal in de komende tijd geheel gaan veranderen en verbouwd worden. Voor de zogenaamde Spoorzone worden grote plannen gemaakt.

Bus

Er is een groot busstation bij het centraal station en in het centrum van de stad. Er is een netwerk van stadsbuslijnen, genummerd 1 tot en met 12, die allemaal via Breda Station naar de diverse wijken in Breda rijden. Dit wordt in ieder geval tot 1 januari 2006 verzorgd door de BBA. Over het vervolg van de BBA in Breda loopt momenteel nog een procedure. De laatste aanbesteding is formeel gewonnen door Connexxion maar BBA is hier tegen in beroep gegaan.

Met de omliggende gemeenten zijn streekbusverbindingen.

Taxi

Taxi (vervoer)'s zijn verkrijgbaar op verschillende taxi-standplaatsen waaronder die bij het Centraal Station.

Voetveer

Er is in de zomermaanden een voet- en fietsveer over de rivier de Mark (Dintel) tussen Terheijden en een verbinding in het recreatie-gebied buiten de wijk de Asterd in de Haagse Beemden.

Bestuur en Politiek

In de gemeenteraad van Breda hebben sinds de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2006 acht politieke partijen zitting. De zetelverdeling is als volgt: PvdA Breda (11), CDA Breda (8), VVD Breda (7), SP Breda (4), Breda '97 (3), GroenLinks Breda (3), D'66 Breda (2) en Leefbaar Breda/Parel van het Zuiden (1). Het college wordt sinds 20 april gevormd door PvdA, CDA, Breda'97 en GroenLinks.

Zie verder:

de politiek van Breda

Lijst van burgemeesters van Breda

Gezondheidszorg

Informatie

Veel informatie over Breda is verkrijgbaar bij het stadsarchief. Het is de aangewezen plaats voor het zoeken van (achtergrond) informatie over o.a. het ontstaan, de geschiedenis van de stad en zijn gebouwen en bezienswaardigheden.

Zij beschikt over 8 km archief, 1000 meter boeken en tijdschriften, meer dan 400.000 foto's, negatieven, tekeningen en prenten. Ook film, video en geluid, bijvoorbeeld 78-toerenplaten. Ook is er digitaal opgeslagen en internetpresentaties aanwezig.

Toerisme

Toeristische informatie is verkrijgbaar bij de VVV.

Sinds juli 1997 wordt de campagne Breda, stad met karakter gelanceerd. Belangrijkste doel van de campagne was ondersteuning van het gemeentelijk beleid en het versterken van het besef van dingen waar Breda en de Bredanaars trots op zijn. Van wat was, wat is en wat komt.

Kenmerken volgens de Stadsvisie 1999-2005 van de gemeente Breda zijn o.a.:

Breda fijne stad om te wonen

Breda prettige stad om te werken

Breda goede stad om oud te worden

Breda gezellige stad om uit te gaan

Volkslied

Temidden van de paarse heide
waar samenstromen Mark en Aa
daar ligt geroemd door alle tijden
ons eigen stad
ons eigen fier Breda

Breda vooruit
De klokken luiden
Breda gij blijft
de schônste stad van 't zuiden

Zo lang daar rond die slanke toren
nog stroomt het echt Bredase bloed
Gaat nimmer deze aard verloren
die pittig is
en pittig blijven moet

Breda vooruit
De klokken luiden
Breda gij blijft
de Parel van het Zuiden